Gazy ochronne do spawania TIG, to gazy obojętne Ar i He lub ich mieszanki z ewentualnym dodatkiem H2 (tab.). Niekiedy do gazu obojętnego dodawany jest azot, którego zadaniem jest podwyższenie temperatury łuku i umożliwienie dzięki temu spawania z dużymi prędkościami miedzi i jej stopów, często bez podgrzania wstępnego.
Inne reaktywne gazy ochronne, jak np. CO2, powodują szybkie zużycie elektrody lub niestabilne jarzenie się łuku. W żadnym wypadku nie należy stosować dodatku CO2 lub O2 do argonu lub helu, gdyż powoduje to bardzo szybkie zużycie drogiej elektrody nietopliwej.
Własności fizyczne gazów ochronnych.
Gaz ochronny ma za zadanie nie tylko osłaniać elektrodę nietopliwą i obszar spawania przed dostępem atmosfery, ale decyduje również o energii liniowej spawania(napięcie łuku) ,kształcie spoiny i nawet składzie chemicznym stopiwa.
Podstawowymi własnościami fizycznymi gazów ochronnych, decydującymi o ich wpływie na proces spawania TIG, są:
potencjał jonizacji gazu ochronnego - decyduje o łatwości zajarzenia łuku, przewodzeniu prądu przez łuk(oporności łuku) i o napięciu łuku.
przewodnictwo cieplne gazu ochronnego - decyduje o kształcie ściegu spoiny.
ciężar właściwy gazu - decyduje o stopniu ochrony jeziorka spawalniczego.
punkt rosy gazu ochronnego - określa koncentracje wody w gazie. Im niższy jest punkt rosy, tym niższa jest zawartość wody, a przez to mniejsze niebezpieczeństwo tworzenia się pęcherzy gazowych w spoinie.
dysocjacja i rekombinacja gazu
Rodzaj metalu spawanego
Rodzaj procesu spawania
Rodzaj gazu ochronnego
Opis podstawowych własności
Aluminium i stopy aluminium
Ręczne
Ar
Łatwe zajarzenie łuku i duża czystość spoiny
Automatyczne
He , He+Ar
Duże prędkości spawania, możliwość spawania bez podgrzewania wstępnego
Magnez i stopy magnezu
Grubość złącza poniżej 1,5mm
Ar
Łatwość regulacji przetopienia i duża czystość spoiny
Grubość złącza powyżej 1,5mm
He
Dobre przetopienie, najlepsze wyniki przy spawaniu prądem stałym
Stal węglowa
Ręczne
Ar
Łatwość regulacji kształtu spoiny i zajarzenia łuku, możliwość spawania we wszystkich pozycjach
Automatyczne
Ar+He
Zwiększone przetopienie i szybkość spawania
Stale Cr-Ni Austenityczne
Ręczne
Ar
Ułatwiona regulacja przetopienia cienkich blach
Automatyczne
Ar+He
Zwiększona głębokość przetopienia i szybkość spawania
Ar+max 35% H2
Unika się podtopień, wymagane jest mniejsze natężenie przepływu niż czystego Ar
He
Największe głębokości przetopienia i energie liniowe spawania
Cu, Ni i ich stopy
Ręczne i automatyczne
Ar
Duża łatwość spawania cienkich blach i ściegów graniowych cienkich rur
Ar+He
Zapewnione wyższe energie liniowe spawania
He
Możliwość spawania grubych blach z dużymi prędkościami bez podgrzewania wstępnego
Tytan i jego stopy
Ręczne i automatyczne
Ar
Duża czystość spoiny
He
Większa głębokość przetopienia przy spawaniu grubych blach
Elektrody nietopliwe
Elektrody nietopliwe do spawania TIG są podstawowym elementem obwodu spawania i od ich cech eksploatacyjnych zależy w dużym stopniu jakość spawania oraz ekonomiczność procesu. Cechy te to łatwość zajarzenia łuku i stabilność jarzenia się łuku, trwałość oraz szybkość zużycia elektrody. Elektrody nietopliwe wytwarzane są z czystego wolframu lub ze stopów wolframu.
Pośród elektrod nietopliwych najbardziej przydatna okazała się elektroda
wolframowa o średnicy 0,5 - 8 mm. Trwałość elektrody jest tym wyższa, im czystsza
chemicznie jest elektroda. Dodatki takie jak dwutlenek toru (ThO2) lub dwutlenek ceru.
(CeO2) do elektrody wolframowej wpływają na łatwiejsze zajarzenie tuku oraz jego
stabilność. Średnia żywotność takiej elektrody to około 40 godzin.
Typowe elektrody wolframowe są produkowane w następujących średnicach i
wariantach wykonania:
Długość elektrody : 175 mm ewentualnie 150 mm , inne wymiary - na
zamówienie,
Wyżarzanie : do wyboru - wyżarzane lub niewyżarzone
Dobranie odpowiedniej średnicy elektrody i odpowiadającego jej natężenia prądu umożliwia uzyskanie maksymalnej prędkości spawania oraz zmniejszenie zużycia gazu osłonowego.
Przekroczenie wartości prądowych ponad optymalne powoduje utworzenie się na końcu elektrody dużej kropli roztopionego wolframu, która drgając utrudnia spawanie i powoduje zaburzenia w przepływie strumienia gazu osłonowego.
Przy przeciążeniach prądowych elektrody mogą wystąpić zanieczyszczenia spoiny wtrąceniami wolframu (na zdjęciach rentgenowskich: jasne nieregularne plamy)
Ostrzenie elektrod
Ostrzenie elektrody tig pawidłowe
Ostrzenie elektrody tig niepawidłowe
Materiał dodatkowy
Materiał dodatkowy do spawania TIG może mieć postać drutu, pałeczki, taśmy lub wkładki stapianej bezpośrednio w złączu. Do spawania ręcznego stosowane są druty lub pręty proste o średnicy 0,5 - 9,5 mm i o długości 500-1000mm. Jako materiały dodatkowe do spawania TIG w większości przypadków stosowane są materiały o tym samym składzie chemicznym, co spawany materiał.
W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie materiału dodatkowego o wyraźnie różnym składzie chemicznym od spawanego materiału. I tak np. do spawania stali odpornych na korozję typu 9% Ni stosuje się stopy niklu; mosiądze spawa się brązami aluminiowymi, fosforowymi lub krzemowymi. Zazwyczaj dąży się jednak do tego, aby materiał dodatkowy miał lepsze własności niż materiał spawany.